Umowy między firmami to codzienność w biznesie. Ale nie każda taka umowa jest bezpieczna. Żeby transakcja handlowa była ważna i respektowana przez sądy, musi spełniać konkretne warunki. Jakie? Wyjaśniamy.
Czym jest transakcja handlowa według prawa kontraktowego?
Transakcja handlowa to umowa między dwiema stronami, która dotyczy odpłatnego dostarczenia towaru lub usługi. Może to być jednorazowa sprzedaż, ale też cykliczna współpraca. Z punktu widzenia prawa kontraktowego istotne jest to, że taka umowa musi zawierać określone elementy: przedmiot transakcji, cenę, terminy, a także prawa i obowiązki obu stron.
Warto pamiętać, że prawo kontraktowe daje konkretne narzędzia do egzekwowania umowy. Jeśli jedna ze stron nie wywiąże się z ustaleń, druga może dochodzić roszczeń. To oznacza, że nawet zwykła faktura i korespondencja e-mail mogą mieć znaczenie przy rozstrzyganiu sporu. W wielu przypadkach konieczne jest też zachowanie formy pisemnej, zwłaszcza gdy wartość transakcji przekracza określony próg lub dotyczy określonych branż.
Kto może być stroną transakcji handlowej?
Transakcja handlowa występuje głównie między przedsiębiorcami, czyli osobami fizycznymi lub prawnymi prowadzącymi działalność gospodarczą. Mogą to być zarówno duże firmy, jak i jednoosobowe działalności. Zdarzają się też przypadki, gdzie jedną ze stron jest instytucja publiczna, organizacja pozarządowa lub spółka zagraniczna.
Ważne jest, by strony działały świadomie i miały pełną zdolność do zawierania umów. Jeśli osoba podpisująca dokument nie ma takich uprawnień, może to prowadzić do unieważnienia transakcji. Najlepiej by umowę sporządził doświadczony prawnik, szczególnie jeśli ma ona zawierać skomplikowane zapisy. W transakcjach handlowych międzynarodowych dochodzą dodatkowe kwestie, jak język umowy, prawo właściwe czy obowiązek stosowania klauzul zabezpieczających.
Co najczęściej jest przedmiotem transakcji handlowej?
Najczęściej przedmiotem transakcji handlowych są towary, usługi lub prawa majątkowe. Może to być dostawa maszyn, świadczenie usług transportowych, sprzedaż licencji albo najem powierzchni. Coraz częściej pojawiają się też umowy dotyczące oprogramowania, danych czy dostępu do systemów informatycznych.
W każdej z tych sytuacji strony powinny szczegółowo opisać, co jest przedmiotem umowy. Niedoprecyzowanie może prowadzić do problemów, zwłaszcza gdy chodzi o jakość, terminowość czy sposób rozliczeń. Wiele sporów wynika z tego, że nie zapisano szczegółów, które ustnie wydawały się oczywiste.
Co grozi za niedotrzymanie transakcji handlowej?
Naruszenie warunków transakcji handlowej często wiąże się z odpowiedzialnością finansową i ryzykiem zerwania współpracy. Przede wszystkim, druga strona ma prawo domagać się odszkodowania, a czasem też naliczyć odsetki za opóźnienie w realizacji transakcji handlowej. W niektórych przypadkach możliwe jest również odstąpienie od umowy.
Odpowiedzialność może mieć formę finansową, ale też reputacyjną. Firma, która nie wywiązuje się z umów, może zostać wpisana do rejestrów dłużników. Traci też wiarygodność w oczach kontrahentów. W niektórych przypadkach sprawa może trafić do sądu, co oznacza dodatkowe koszty i wiele godzin spędzonych w sali sądowej. W razie braku porozumienia możliwe jest również skorzystanie z mediacji lub arbitrażu. Jest to często szybszy i tańszy sposób niż proces sądowy.
Podpisując transakcję handlową bierzesz odpowiedzialność za jej prawidłowe wykonanie. Im bardziej precyzyjnie spisane są warunki, tym łatwiej rozwiązywać ewentualne spory. Dobrze skonstruowana umowa powinna zabezpieczać interesów obu stron i jasno określać, co się stanie w przypadku niewykonania lub opóźnienia w realizacji ustaleń.
