Chcesz założyć działalność gospodarczą z partnerem, ale nie masz pojęcia, na jaki jej rodzaj się zdecydować? Jakie są najpopularniejsze typy spółek i czym one się różnią? Czy wspólnicy zawsze odpowiadają całym majątkiem za zobowiązania firmy? Odpowiedź na te pytania znajdziesz w naszym artykule.
Spółki osobowe
Spółki osobowe to forma działalności gospodarczej, w której partnerzy łączą swoje zasoby i umiejętności w celu prowadzenia wspólnej firmy. Ich istotą jest ścisła współpraca między wspólnikami odpowiadającymi za zobowiązania całym swoim majątkiem osobistym. Wyróżnia się kilka rodzajów spółek osobowych:
Spółka jawna
Spółka jawna to najprostszy rodzaj spółki osobowej, w której każdy ze wspólników odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń. Odpowiedzialność ta obejmuje zarówno majątek firmy, jak i ten osobisty. Założenie spółki jawnej nie wymaga dużego kapitału początkowego ani skomplikowanych formalności rejestracyjnych. Funkcjonuje ona na podstawie umowy zawartej między wspólnikami, która określa zasady prowadzenia działalności. Zarządzaniem sprawami spółki i jej reprezentowaniem zajmują się wszyscy wspólnicy, co zapewnia pełną kontrolę nad firmą. Ta forma działalności gospodarczej nie ma statusu osoby prawnej, ale posiada zdolność prawną i sądową. Zyski i straty z prowadzenia spółki jawnej są dzielone zgodnie z ustaleniami zawartymi w umowie.
Spółka partnerska
Spółka partnerska dedykowana jest dla osób wykonujących wolne zawody, takie jak prawnicy, lekarze czy architekci. Partnerzy w tego rodzaju działalności odpowiadają za swoje działania samodzielnie, co oznacza, że nie ponoszą odpowiedzialności za błędy innych wspólników. Forma ta pozwala na łączenie sił specjalistów bez konieczności zakładania spółki kapitałowej. Partnerzy mogą swobodnie decydować o sprawach spółki, w tym o podziale zysków i zarządzaniu. Rejestracja tego rodzaju działalności gospodarczej odbywa się w Krajowym Rejestrze Sądowym, co zapewnia jej formalny status. Podobnie jak w innych spółkach osobowych, nie wymaga się tu znacznego kapitału początkowego.
Spółka komandytowa
Spółka komandytowa łączy cechy spółki osobowej i kapitałowej, umożliwiając ograniczenie odpowiedzialności jednego lub większej liczby wspólników (komandytariuszy). Głównym zarządzającym firmą jest komplementariusz, który odpowiada za jej zobowiązania całym majątkiem. Natomiast odpowiedzialność komandytariusza dotyczy tylko wysokości wniesionego przez niego wkładu. Tego typu działalność jest popularna wśród przedsiębiorców, którzy chcą zminimalizować ryzyko finansowe przy jednoczesnym zachowaniu kontroli nad firmą. Powstanie spółki komandytowej wymaga sporządzenia umowy w formie aktu notarialnego i rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wspólnicy mogą decydować o podziale zysków według umowy, co daje dużą elastyczność w zarządzaniu finansami.
Spółki kapitałowe
Spółki kapitałowe to struktury prawne, w których najważniejszą rolę odgrywa kapitał wniesiony przez wspólników lub akcjonariuszy. Zarządzanie firmą odbywa się przez wyznaczone organy, takie jak zarząd i rada nadzorcza. Najczęściej wybieranymi rodzajami spółek kapitałowych są:
Spółka z o.o.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to jedna z najczęściej wybieranych form prowadzenia działalności w Polsce, szczególnie przez małe i średnie firmy. Właściciele, zwani wspólnikami, odpowiadają za jej zobowiązania tylko do wysokości wniesionych wkładów. Spółka z o.o. ma osobowość prawną, co oznacza, że działa na własny rachunek i może być stroną w umowach. Proces jej rejestracji wymaga sporządzenia umowy w formie aktu notarialnego i wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. W spółce mogą występować różne organy zarządzające, takie jak zarząd, rada nadzorcza czy zgromadzenie wspólników. Zyski z prowadzenia działalności są dzielone pomiędzy partnerów w formie dywidend.
Spółka akcyjna
Spółka akcyjna jest strukturą kapitałową, która pozwala na pozyskiwanie funduszy poprzez emisję akcji dostępnych dla szerokiego grona inwestorów. Właściciele, zwani akcjonariuszami, odpowiadają za zobowiązania przedsiębiorstwa tylko do wysokości wniesionych wkładów. Funkcjonowanie spółki akcyjnej reguluje Kodeks spółek handlowych, a jej działalność nadzoruje zarząd i rada nadzorcza. Założenie tego typu firmy wiąże się z koniecznością posiadania kapitału zakładowego w wysokości co najmniej 100 000 zł. Spółka akcyjna może być notowana na giełdzie, co umożliwia dodatkowe pozyskiwanie kapitału i zwiększenie płynności akcji. Zarządzanie spółką odbywa się w sposób zorganizowany i sformalizowany.
Spółka cywilna
Spółka cywilna jest najprostszą formą współpracy gospodarczej opierającą się na umowie zawartej między wspólnikami. Nie posiada ona osobowości prawnej. Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, zarówno wspólnym, jak i osobistym. Ta forma działalności gospodarczej nie wymaga rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, wystarczy jej zgłoszenie do CEIDG. Spółka cywilna funkcjonuje na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Jej działalność opiera się na wspólnym prowadzeniu spraw i reprezentowaniu spółki, a podział zysków i strat pomiędzy wspólników odbywa się zgodnie z ustaleniami zawartymi w umowie. Spółka cywilna jest często wybierana przez małych przedsiębiorców, którzy cenią sobie prostotę i bezpośrednią kontrolę nad biznesem.
Przedsiębiorcy mają możliwość założenia różnych rodzajów spółek, które najczęściej różnią się między sobą rodzajem ponoszonej przez wspólników odpowiedzialności. Wybierając formę działalności gospodarczej, warto w naszej ocenie zastanowić się, na jaką skalę będzie funkcjonowała firma, aby jej prowadzenie było korzystne dla wszystkich wspólników. Jaki rodzaj spółki jest według Ciebie najlepszym rozwiązaniem? Przedstaw swoją opinię w komentarzu pod artykułem.
